Xôi gấc (chuẩn ngon)

Nhìn quả gấc vỏ ngoài xù xì, gai góc là thế nhưng bên trong nó là cả một kho tàng quý giá, bổ dưỡng. Cách nấu xôi gấc cũng như các loại xôi khác, có thể đồ xôi (dùng chõ/ xửng hấp) hoặc nấu bằng lò vi sóng, nồi cơm điện. Tuy nhiên xác suất thành công để có món xôi gấc ngon trong dịp Lễ Tết thì đòi hỏi sự cẩn trọng cao, tránh xôi bị nhão, nát, hoặc chỗ sống chỗ chín, nên các mẹ các chị vẫn chọn cách nấu xôi gấc bằng việc đồ xôi.

Ngoài bánh chưng, giò, chả, nem rán (chả giò), … thì xôi là món không thể thiếu trong mâm cỗ vào dịp lễ Tết. Xôi vò đậu xanh hoặc phổ biến hơn là xôi gấc có màu đỏ đẹp được cho là mang lại may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng nên thường xuất hiện trên mâm cỗ mỗi dịp Tết đến xuân về hoặc trong lễ báo hỉ, cưới hỏi.

1. Nguyên liệu

- 2 bát con gạo nếp (500g)

- 250g ruột gấc cả hạt (gấc tươi hoặc 1 túi ruột gấc đông lạnh)

- 2 muỗng canh dầu mè (dầu đậu phộng hoặc dầu ăn)

- 1 - 2 muỗng canh đường cát (tùy khẩu vị)

- 1 - 1,5 muỗng rượu trắng

2. Cách làm

2.1. Chuẩn bị nếp

- Gạo nếp vo sạch, nhặt hạt đen, hỏng bỏ đi. Ngâm gạo nếp trong nước mát từ 4 – 5 tiếng (hoặc qua đêm). Nếu dùng nước ấm nóng ngâm thì khoảng 2 – 3 giờ. Có thể cho 1tsp muối vào để ngâm gạo cho vị đậm đà hơn.

- Cho gạo nếp ra rổ/ rá, rắc xíu muối (1/2 muỗng cafe), xóc đều, để khoảng 15 – 20 phút, thỉnh thoảng xóc nhẹ cho ráo nước.

2.2. Sơ chế gấc chín

- Gấc tươi: Gấc chín, bổ đôi theo chiều ngang, dùng thìa xúc phần hạt gấc màu đỏ cũng như vét phần cơm gấc (cùi gấc) màu vàng nữa nhé, ăn phần này nhiều vitamin mà xôi sẽ béo ngậy cũng như có màu vàng cam đẹp. Phần cơm gấc màu vàng dùng tay bóp nhuyễn hoặc cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn rồi trộn cùng phần hạt gấc màu đỏ.

- Trộn thêm vào đó 1,5 muỗng canh rượu trắng để gấc lên màu đỏ thắm đẹp và thơm hơn. (Nếu thích màu cam đậm thì cho 1/2 phần cơm gấc màu vàng thôi)

Lưu ý: Nếu dùng gấc tươi, cả quả thì phần gạo nếp tăng lên, nấu 1kg gạo nếp là vừa cho một quả gấc chín.

2.3. Trộn gạo và gấc

- Đổ gấc lên gạo, nhẹ nhàng dùng tay đảo đều để cho màu đỏ của gấc bám đều xung quanh gạo.

- Để đó 1 tiếng (nếu có thời gian) để gạo nếp được ngấm màu đỏ của gấc, khi đồ xôi, màu xôi sẽ đậm đẹp hơn.

- Cho nếp vào chõ đồ xôi (xửng hấp), để ba lỗ để hơi nước bốc lên xửng hấp giúp xôi gấc chín đều.

2.4. Đồ xôi gấc

- Cho nước vào nồi, lượng nước bằng 1/3 – 1/2 thành nồi, không nên nhiều quá, nước sôi mạnh hơi nước bốc lên nhiều sẽ làm ướt xôi dưới đáy xửng hấp.

- Đun nước sôi mới đặt chõ xôi (xửng hấp) lên. Hạ lửa trung bình, tránh để nước sôi to quá, nhanh cạn nước cũng như xôi ở phần đáy dễ ướt, nhão.

- Hấp xôi khoảng 20 phút thì mở nắp xửng hấp ra, dốc nước ở nắp xửng đi, đảo đều nếp, vẫn tạo 3 lỗ nhỏ ở giữa xửng cho hơi nước bốc lên đều.

Nếu thích ăn xôi gấc có vị béo cũng như mùi thơm của nước cốt dừa thì rưới nước cốt dừa vào xôi, đảo đều. Tuy nhiên món xôi gấc truyền thống miền Bắc thì thuần túy là nếp – gấc – rượu – mỡ gà (dầu ăn) – đường, không có nước cốt dừa. Nước của ruột gấc khi trộn cùng gạo nếp cũng đủ làm xôi chín mà không cần phải rưới thêm nước/ nước cốt dừa.

- Sau 10 – 15 phút nữa, kiểm tra xem hạt xôi đã chín chưa. Lúc này hạt nếp khá mềm dẻo, nhưng vẫn chưa đủ độ dẻo cần thiết vì nếu để ra ngoài thì sẽ bị khô, khi nguội ăn kém ngon. Cần hấp tiếp 10 phút nữa.

- Đặc biệt để hạt nếp được bóng bẩy, màu đẹp, mùi thơm hơn thì rưới thêm 2 muỗng canh dầu mè (dầu đậu phộng hoặc dầu ăn) lên xôi. Dùng đũa đảo đều xôi. Đậy vung lại hấp thêm 10 phút nữa là đẹp.

- Xôi gấc đã chín, hạt nếp căng mọng, mở vung ra thơm lừng. Nhấc xửng hấp ra, dùng đũa xới đều xôi cho tơi.

- Đổ 1 – 2 muỗng canh đường cát vào, đảo đều lúc xôi còn nóng thì đường mới tan ra kịp và độ ngọt của xôi được đều hơn. Gắp hạt gấc bỏ đi hoặc để lại (tùy thích).

- Xới xôi ra một cái bát tô/ bát nhỡ (tùy kích cỡ đĩa xôi mình đựng to hay nhỏ), dùng thìa nén xôi vào bát, miết ra các thành bát để xôi được chặt một chút (cũng không nên nén chặt quá).

- Úp đĩa lên miệng bát, úp ngược bát xôi xuống đĩa, vậy là được đĩa xôi tròn đầy. Thưởng thức.

Cách nấu xôi gấc dễ làm bằng xửng hấp hoặc đơn giản hơn bằng lò vi sóng hoặc nồi cơm điện, nhanh, gọn có thể áp dụng cho những buổi sáng ngại lách cách chõ xôi, xửng hấp.